75 urte baino gehiago daramatza Palestinak Israelen okupazio militarpean, eta 2023ko urriaren 7tik Gazaren aurkako ofentsiba berriarekin egoera ekonomikoa muturreko krisian murgildu da. BPG per capita-ren gainbehera, langabezia handiagoa eta kolonizazioaren hedapena dira ondorio nagusiak, bai Gazan, baita Zisjordanian eta Ekialdeko Jerusalemen ere. Egoera honetan, ekonomia herrikoiak dira bizitza sostengatzen duten zutabe nagusiak, baina arriskuan daude.

Coop57 Fundazioak kanpaina bat abiatu du Espainiako Estatuan, Palestinako herriaren erresilientzia ekonomikoa bultzatzeko, Kredituaren Berme Solidarioaren Sistema indartuz. Lehen helburua 50.000 euro biltzea da, DAMAN erakunde palestinarrarekin lankidetzan, mikrofinantza-erakundeek tokiko proiektu ekonomikoak finantzatzen jarrai dezaten, baita okupazioak eta ezegonkortasun politikoak markatutako testuinguru batean ere.

Lehen helburu zehatz hori, 50.000 euro, Ekonomia Sozial Eraldatzaileko erakundeen eta herritarren artean lortu nahi dugu. Diru hori DAMANi emango zaio, mikrofinantzaketaren sektoreari finantza-estaldura eskaintzen dion irabazi-asmorik gabeko erakunde palestinarrari. Ekarpen hori sinbolikoa da, benetan Palestinako finantzek bultzada handiagoa behar dutelako, baina aukera ematen digu 2025-2026 tartean kreditua bermatzeko lerro berri bat indartu edo irekitzeko.

Zer da DAMAN?

DAMAN irabazi-asmorik gabeko erakunde palestinarra da, ahalduntze ekonomikoa sortzeko eta mikrokreditu-erakundeei finantza-konpentsazioa emateko garapen-tresna gisa sortua. Mikrokredituen bidez pertsona eta egoera zaurgarrian dauden taldeek baliabideak lortzen dituzte, hala nola emakumeek, gazteek, enpresaburu txikiek eta Israelek Palestinako lurraldeetan legez kanpoko okupazioaren ondorioz ezarritako ekintzen eta politiken zuzeneko eraginpean dauden mikroenpresaburuek.

DAMAN Jerusalem, Zisjordania eta Gazako mikrofinantzaketaren sektorea bultzatu nahi du eta horretarako arrisku politiko handiko eremuetan berme zerbitzuak eskaintzen ditu, hala nola hurbileko asentamenduetan, banaketa-harresiaren atzeko eremuetan eta Gazako Frentean. Berme gehigarri hau izanda, pertsona eta entitate txikiek mikromaileguak jasotzea posible egiten du.

DAMAN Ramallahn erregistratuta dago eta Palestinako Diru Agintaritzak aitortzen du, 2015etik Israelen okupazioaren kontrako testuinguruan ekintzailetza sustatzen baitu.

DAMANek Kredituaren Berme Solidarioko (KBS) sitema bat eratu du, eta baliabideak mobilizatzen ditu Palestinako Mikrofinantzetako Erakundeek (MFE) herri-ekonomiako ekimenei finantza-zerbitzuak ematen jarrai dezaten. Ekimen horiek egoera zaurgarrian daude, Israelen legez kanpoko okupazio-neurriek eta -politikek Palestinako lurralde osoan (Zisjordania, Jerusalem ekialdea eta Gaza) eragindako eraginengatik.

Nola funtzionatzen du DAMANek?

DAMANek koltxoi gisa jokatzen du mailegua jaso duen pertsona edo entitateak, okupazioaren arrazoi zuzenengatik dirua itzuli ezin duenean. Bermeak ordaintzeke dauden banakako maileguen printzipalaren %80 estaltzen du (interesik gabe), MFErekin arriskuak banatzeko mekanismo baten bidez, zeinak arriskuaren gainerako %20 bere gain hartzen baitu, betiere baldintza hauek betetzen badira:

• Israelen okupazioak erabat edo partzialki suntsitutako proiektuak

• Arrazoi politikoengatik sei hilabete baino gehiagorako espetxeratutako mailegu-hartzailea

• Israelgo armadak hildako proiektu finantzatuan lan egiten duen edo familiaren diru-sarreretan laguntzen duen mailegu-hartzailea eta/edo lehen mailako ahaidea; horrek zuzenean eragiten du mailegu-hartzailearen itzulketa-gaitasunean.

• Tokiko merkatuko merkataritzaren murrizketek edo Israelerako esportazioek eragindako mailegu-hartzaileak.

• Iraupen luzeko etxeratze-agindua (mailegua luzatu ondoren), hilabete baino gehiagoko ekoizpen-prozesuari eragiten diona edo produktuen salmentari eragiten diona.

Kanpaina honek hiru mikrofinantza erakunde hauek babestuko ditu 2025–2026 tartean mailegu txikiak ematen jarrai dezaten:

• ASALA: Emakumeen mikroekintzailetza sustatzen du, emakumeei euren jarduera garatzeko eta eraginkortasunez kudeatzeko aukera eskainiz.
  
• ACAD: Nekazaritza iraunkorra garatzen da, komunitateei beren kabuz bizirauteko baliabideak emanez, horrek hazkunde inklusiboa bultzatzen duelarik.
  

• REEF: Landako proiektu txikiekin lan egiten du, bideragarritasun-azterketak eginez eta ekintzaileei beren ekimenen kudeaketan lagunduz.

Palestinako 3 entitate hauek emandako mikro maileguak (3.000–10.000 € artekoak) baldintza egokietan eskaintzen dira, irabazi-asmorik gabe eta finantza etikoen printzipioetan oinarrituta. Interesa duten arren, mailegu-hartzaileen itzulera gaitasunetara egokitzen dira. Interes horrek egituren bideragarritasunari eusteko balio du.

Batez ere finantza etikoen, ekonomia sozialaren edo mikrofinantzen testuinguruetan erabiltzen den mekanismo bat da, berme tradizionalak (jabetzak, banku-abalak edo nomina egonkorrak) eskaini ezin dituzten pertsonei edo kolektiboei kreditua eskuratzen laguntzeko.

Pertsona, komunitate edo erakunde talde batek pertsona bati edo batzuei emandako maileguaren abal kolektibo gisa jarduten duen sistema da. Praktikan, horrek esan nahi du pertsona batek ezin badu kreditua itzuli, taldeak erantzukizun kolektiboa hartzen duela.

Hainbat printzipiotan oinarritzen da:

Konfiantza komunitarioa: elkar ezagutzean eta gizarte-kohesioan.

Elkarlana: taldeak, abala emateaz gain, lagundu, aholkatu eta eutsi ere egin dezake.

Paternalismorik gabeko autonomia: pertsonek finantza-erabakiak hartzen dituzte, erauzketa-logikak dituzten kanpo-erakundeen mende egon gabe.

Bazterketarik gabeko sarbidea: banku tradizionaletan kredituak lortuko ez lituzketen proiektu edo pertsonen beharrak finantzatzeko aukera ematen du.

Mikrokreditua zenbateko txikiko mailegua da (Damanen kasuan, gehien-gehienak 3.000 eta 7.000 € artekoak dira, gehienez 10.000 €) eta finantza-sistema tradizionalerako sarbiderik ez duten pertsonei edo kolektiboei zuzenduak daude. Bereziki egoera zailetan, herri-ekonomia bultzatzeko, autonomia ekonomikoa sustatzeko eta ekintzailetza txikiak edo bizirauteko jarduerak indartzeko tresna gisa sortu zen.

Coop57 zerbitzu finantzario etiko eta solidarioak eskaintzen dituen zerbitzu kooperatiba da eta bere helburu nagusia ekonomia eta gizartea eraldatzea da. Pertsona edo erakundeen aurrezkia biltzen du eta Ekonomia Sozial Eraldatzailean diharduten entitateetara bideratzen du. ESE-ko proiektuak finantzatzen ditugu, egunez egun alternatiba sendo eta eraldatzaileak eraikitzen dituztenak. Martxan daramagun 30 urteetan, ehunka proiektu autofinantzatu ditugu, ekosistema kooperatibo, solidario eta komunitario oso bat elikatzen dutenak, lurraldean errotua eta gure gizarteak definitzen dituzten egiturazko desberdintasunen aurka aktiboki konprometitua.

Coop57 Fundazioa Coop57ren zereginaren tresna osagarria da; izan ere, oinarri berberetatik eta ikuspegi postkapitalista, feminista, ekologista eta arrazakeriaren aurkakoa kontuan hartuta, ESE-an agertzen diren gizarte- eta finantza-premia berriei erantzuten diegu, kooperatibak eskaintzen ez dituen bestelako finantza-tresnak ere behar direlako. Aldi berean, baliabide ekonomikoak biltzeko eta hornitzeko mekanismoak artikulatzen ditugu, hainbat proiektutara zuzenean bideratzeko.

Ezagutu gure historia eta ibilbidea hemen → https://coop57.coop/es/content/historia-y-trayectoria

Baliabideak emateko bi moduak osagarriak dira eta behar desberdinei erantzuten diete.

Gure kasuan, ez COOP57 ezta COOP57 fundazioa ere, ez gara ONGD-ak. Bestalde, Coop57 kooperatibaren filosofia autonomia sustatzen duten ereduak bultzatzea da, ez mendekotasuna sortu  dezaketen beste formula batzuk (laguntza humanitarioa edo laguntza instituzionalen mende egotea, adibidez). Beraz, kasu honetan Coop57k autonomia ekonomikoa indartzea du helburu, Palestinan lehendik dauden laguntza-sistemak indartuz, mendekotasunik sortu gabe eta herriaren antolakuntza-gaitasuna errespetatuz.

Kanpaina hau ez dago ikuspegi asistentzialistan oinarrituta, baizik eta justizia ekonomikoaren eta autonomia indartzearen proposamenean. Kontua ez da unean uneko beharrei erantzuteko baliabideak bidaltzea, baizik eta berme-sistema bat babestea, Palestinako herri-ekonomiak modu jasangarrian eta autonomoan funtziona dezan, baita gerra- eta okupazio-testuinguruan ere.

Badakigu kredituaz hitz egiteak, batez ere testuinguru kapitalista batean, familien zorpetzeari eta finantza-erakundeek kapitala metatzeari lotutako imajinarioetara garamatzala. Baina kanpaina honek, hain zuzen ere, kontrakoa proposatzen du: alde batetik, finantzaketa etikoaren eredu bat sustatzen dugu. Bestetik, zorra okupazioaren zuzeneko ondorioz sortzen denean, zorra kitatzeko aukera ematen duten tresnak indartzen ditugu.

Banku-kreditu tradizionalaren erauzketa-logikatik oso urrun, kreditua praktika komunitario eta erlazional gisa sortu zen, pertsonen oinarrizko beharrei lotuta. Historian zehar — eta gaur egun ere munduko leku askotan — konfiantzan, elkarlanean eta elkarrekiko babesean oinarritutako kreditu-moduak daude: nekazari eta migratzaileen komunitateetako herri-kutxak eta ekonomia feminista eta solidarioek bultzatutako aurrezki-kooperatibak edo mikrokredituak adibidez. Esperientzia horiek, Coop57 SCCL bezala, kreditua autonomia-tresna gisa aldarrikatzen dute, eta ez gutxi batzuentzako menderatze- edo aberaste-mekanismo gisa.

DAMANek babesten dituen mikrokreditu-erakundeek finantza etikoen printzipioen arabera jarduten dute, eta horrek gardentasuna, parte-hartzea eta ekonomia errealarekiko lotura eskatzen du. Helburua ez da onura sortzea, baizik eta okupazioari aurre egiten dioten eta eraldaketa soziala ekartzen duten herri-ekonomiako proiektuei eustea. Gainera, DAMANek bultzatzen duen berme-sistemak arriskuaren zati esanguratsu bat beregain hartzen du, zorra jada egoera oso ahulean daudenentzat izan ez dadin.

Europako gobernuek Israelekin harreman militar eta ekonomikoak mantentzen dituzten bitartean, herri-ekimenek bizitza sostengatzen duten proiektuak finantzatzeko aukera dute: okindegiak, tailerrak, baratzeak… Kanpaina hau ekonomia bidezkoaren eta elkartasun internazionalistaren adibide praktikoa da.

Hau da, mendebaldeko gure erakundeek genozidioa finantzatzen duten bitartean — armen salerosketaren, itun ekonomikoen eta geldikeria diplomatikoaren bidez —, gure sareek bizitza finantza dezakete. Europako gobernuak konplize izaten ari dira: ez dute ez okupazioa ez apartheida geldiarazten, eta harreman ekonomikoak dituzte Israelgo erregimenarekin, botere militar eta koloniala sendotuz.

Konplizitate horren aurrean, gizarte-herritar antolatu gisa, boikota egiteko eta, aldi berean, herri palestinarraren erresilientzia indartzeko erantzukizuna dugu.

Horregatik, gure gobernuek okupazioa finantzatzen duten bitartean, guk lanbideak, elikadura-subiranotasuna, ehungintza-tailerrak eta Palestinako eguneroko bizitzari eusten dioten negozio txikiak finantzatzen ditugu. Kanpaina hau justizia ekonomikoa eta elkartasun internazionalista gauzatzeko modu zehatz bat da. Coop57tik kanpainarekin bat egitera, laguntzera eta zabaltzera gonbidatzen zaitugu: Palestinako herri ekonomia babestea kolonialismoari aurre egitea ere bada.

Nola lagundu?

Kanpaina irekia da eta edozein pertsona edo kolektibo gehitu daiteke. Ekarpen indibiduala egin dezakezu, txikia bada ere, eta mezua zure sare, espazio eta komunitateetan zabaltzen lagundu diezagukezu. Gainera, hedapen-ekintzaren bat, hitzaldiren bat edo tokiko kanpainaren bat antolatzeko interesa baduzu, jar zaitez gurekin harremanetan.

Ekarpen ekonomiko bat egin eta/edo zabaltzen lagundu dezakezu.

Gogoratu zure dohaintzak pizgarri fiskala duela (%80ko kenkaria 250 €-rainoko dohaintzetan eta gainerako zenbatekoaak % 40-koa)

Ematen duzun diru guztia Damanera bidaliko da, kanpainaren kudeaketari dagokion ehuneko txiki bat izan ezik (komunikazio-materialaren ekoizpena eta beste kudeaketa-gastu batzuk).
Lortu nahi dugun helburua (50.000 €) ekarpen txiki bat da, ia sinbolikoa, Palestinako finantzek une honetan dituzten beharrei aurre egiteko. Beraz, nahiz eta gutxieneko helburua beteta egon, kanpainari ekarpena egitera animatzen zaituztegu, bildutako guztia bidaliko baita.

Mikrokreditu horien onuradunen profila kreditu-erakunde "tradizional" batek finantzatzeko aukera gutxi dituzten pertsona eta entitateena da. Izan ere, ez dute kreditua bermatzeko ondarerik, eta gainera, testuinguru politikoagatik mailegu hori ematearen arriskua handia da.
ASALA, ACAD eta REEF mikrokreditu-erakundeen maileguak jaso dituzten familia eta kooperatiben kasuak aurki ditzakezue.
Damanen webgunean kreditu-bermeak eman behar izan dituzten kasuen adibideak ere badaude: https://damansme.ps/success-stories /